Każda rodzina różni się od siebie statusem materialnym, wykształceniem rodziców, tradycjami rodzinnymi, bycia otwartym na nowe doświadczenia, panującą hierarchią. Można by nawet powiedzieć, że ile rodzin, tyle unikatowych modeli, a wraz z nimi sposobów wychowywania dzieci. Rodziny wielodzietne 2+3+ są spotykane, choć już coraz rzadziej. Wymagają od rodziców większego zaangażowania w życie rodzinne i nabranie doskonałej umiejętności organizacyjnej.
Choć w każdej rodzinie występują dzieci o najrozmaitszych połączeniach temperamentów, naturalnych odruchów, uzdolnień i stopnia wrażliwości, wyróżnić można kilka powtarzających się szablonów zachowań dzieci.
Najstarsze dziecko - przywódca
Najstarsze dziecko w rodzinie wielodzietnej zawsze jest tym, które przejmuje opiekę nad rodzeństwem pod nieobecność rodziców. Z tego też powodu pojawiają się u nich predyspozycje przywódcze, nasila się ambicja, sumienność, dominacja i poczucie odpowiedzialności. Z reguły są otwarte na nowe intelektualne doświadczenia i wyzwania.
Najmłodsze dziecko - dusza towarzystwa
Najmłodsze z rodzeństwa natomiast jest bardziej sympatyczne, potrafi z łatwością dopasować się do otoczenia, nawiązuje nowe znajomości, jest otwarte na rozrywki i towarzystwo. W przeciwieństwie do pierworodnych bywa beztroskie, przez co również zdecydowanie mniej zorganizowane.
Środkowe dziecko - poszukiwacz
Środkowe rodzeństwo z reguły czuje się zdystansowane do całej reszty rodziny, więc mimowolnie wycofuje się. Bierze się to z braku niszy nadanej z racji urodzenia, którą środkowe dziecko mogłoby zająć w życiu rodzinnym. Najstarsze dziecko zrobiło coś po raz pierwszy z perspektywy całej rodziny, a najmłodsze robi to po raz ostatni. Każdemu z tych wydarzeń towarzyszą charakterystyczne emocje.
Utrzymanie zdrowych relacji
Aby uniknąć błędów, które mogłyby zaszkodzić życiu rodzinnemu, należy pamiętać o niszach. Każde dziecko powinno znaleźć swoje, indywidualne zainteresowanie lub cechę, w której będzie najlepsze z całej rodziny. W przypadku gdy wszystkie dzieci lubią to samo, wynikiem tego mogą być wieczne konflikty spowodowane naturalną konkurencją. Dzieci konkurujące ze sobą w dzieciństwie, w dorosłym życiu będą utrzymywały ze sobą słaby kontakt. Natomiast dzieci obracające się w swoich niszach, będą postrzegały siebie jako jeden z unikatowych elementów całości jaką jest kochająca rodzina.
