Opieka naprzemienna to termin coraz częściej poruszany w trakcie spraw rozwodowych. Współcześni rodzice, pomimo rozpadu małżeństwa, w równym stopniu pragną wychowywać swoje dziecko i mieć realny wpływ na najważniejsze kroki w życiu swojego potomka. Jak ustanowić opiekę naprzemienną nad niepełnoletnim dzieckiem?
Opieka w praktyce
Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie regulują terminu opieki naprzemiennej. Z racji tego, że taka forma opieki coraz częściej podnoszona jest w sądach, wykształciła się jej definicja. Opieka naprzemienna polega na tym, że dziecko przebywa pod opieką każdego z rodziców przez określony czas, w powtarzających się cyklach. W praktyce oznacza to zazwyczaj tydzień lub dwa tygodnie mieszkania z mamą, po czym taką samą ilość czasu spędzoną w mieszkaniu taty. Można zatem uznać, że przy opiece naprzemiennej dziecko ma dwa domy, a każde z rodziców wychowuje je w takim samym zakresie.
Czy sąd może decydować o opiece naprzemiennej?
Są sytuacje, w których to sąd orzeka o tym, że rodzice będą sprawować pieczę nad dzieckiem w trybie naprzemiennym, jednak zdarzają się one wyjątkowo rzadko. Najczęściej wspomniana forma opieki jest efektem mediacji między rodzicami. Wymaga ona porozumienia i współpracy rodziców – są to kluczowe warunki, które muszą być spełnione przez rozwodników. Wypracowana zgoda oraz wszelkie ustalenia są zatwierdzane przez sąd na wniosek obu stron.
Stanowisko sądu
Jak wspomniano na początku, opieka naprzemienna nie jest uregulowana przepisami prawa rodzinnego, zatem sędziowie podchodzą do tego z pewną rezerwą. Jeśli zatem między rodzicami nie można uzyskać porozumienia w kwestii sprawowania opieki nad swoim dzieckiem, sąd najczęściej orzeka o przyznaniu tego prawa jednemu z rodziców. Dlaczego tak się dzieje? Postanowienia sądu muszą być podyktowane dobrem dziecka, które w sprawach rozwodowych traktowane jest jako najwyższa wartość. Jeśli sąd uzna więc, że między rodzicami narasta trudny do pokonania konflikt, nie wyda zgody na opiekę naprzemienną, która w takiej sytuacji mogłaby nie działać prawidłowo.
W ustalaniu opieki naprzemiennej sąd musi mieć na uwadze kilka czynników. W toku sprawy rozwodowej należy rozważyć, czy dziecko w wyniku takiej opieki nadal będzie mogło uczęszczać do tej samej szkoły, jaka jest więź łącząca je z każdym z rodziców i jak była sprawowana dotychczasowa opieka. Niezbędna będzie również opinia psychologów.
Opieka naprzemienna a alimenty
Taki wariant opieki ma wpływ na wysokość przyznanych alimentów. Sąd może ustalić, że koszty utrzymania dziecka będą dzielone po połowie pomiędzy obojga rodziców, często nawet bez podawania konkretnej kwoty alimentów.
Inaczej jest w przypadku, gdy jedno z rodziców zarabia o wiele więcej niż drugie lub tylko jedno z nich dokonuje opłat np. za przedszkole czy zajęcia pozaszkolne. Wówczas sąd może przyznać alimenty jednemu z rodziców, nawet gdy oboje sprawują nad dzieckiem opiekę naprzemienną.
Artykuł przygotowany we współpracy z Kancelaria Actio (adwokat oświęcim).
