Jednym z głównych celów wychowania dziecka jest nauczenie go samodzielności. Pojęcie to jest rozumiane bardzo różnie. Dla jednych rodziców polega ona na nabyciu podstawowych umiejętności, takich jak ubieranie się, dbanie o higienę i korzystanie z toalety, dla innych natomiast samodzielność oznacza wyrażanie własnego zdania lub wybór sposobu spędzania czasu. Jedno jest jednak pewne – samodzielności warto uczyć dziecko od najmłodszych lat. Dlaczego jest ona tak istotna dla prawidłowego rozwoju dziecka i poczucia jego własnej wartości?
Samodzielność jest potrzebą rozwojową każdego dziecka
Już około pierwszego roku życia dziecka można zaobserwować pierwsze próby jego dążenia do samodzielności. Dziecko nabywając nowe umiejętności psychofizyczne zaczyna samodzielnie przemieszczać się z miejsca na miejsce, stawiać pierwsze kroki oraz samodzielnie sięgać po zabawki i przedmioty, które budzą jego ciekawość. Maluch podejmuje próby poznawania otaczającego go świata, gromadzi doświadczenia oraz uczy się konsekwencji swoich działań. Pozwala to rozwijać jego możliwości, poznawać własną odrębność oraz kształtować tożsamość.
Bardzo istotne jest pozwolenie dziecku na te doświadczenia. Wielu rodziców ingeruje w ten naturalny proces bojąc się, że ich pociecha zrobi sobie krzywdę, nabrudzi czy nie będzie w stanie wykonać bardziej skomplikowanych czynności. W efekcie często zupełnie nieświadomie tłumimy naturalną potrzebę dążenia do samodzielności w dziecku hamując jego rozwój. Często takie postępowanie wynika też z troski – rodzice zwyczajnie są przekonani, że ich dziecko jest jeszcze zbyt małe, aby wykonywać pewne czynności i należy je w nich wyręczać. Takie zachowanie nie sprzyja jednak rozwojowi dziecka oraz nie pozwala mu dorosnąć.
Dlaczego warto wspierać samodzielność dziecka od najmłodszych lat?
Jak mówią eksperci z portalu akademia mądrego dziecka, wychowanie dziecka ma nie tylko wspomagać jego rozwój, ale także uczyć samodzielności i pozostawiać pole do podejmowania własnych decyzji. Dziecko posiada naturalną potrzebę dążenia do samodzielności. Wszystkie podejmowane w tym celu próby mają na celu zbudowanie jego własnych umiejętności, uzyskanie wiedzy o sobie, otoczeniu i świecie. Dziecko samodzielnie wykonując pewne zadania i podejmując własne decyzje poznaje także konsekwencje swoich czynów, co stanowi dla niego cenną lekcją na przyszłość oraz pozwala uniknąć popełniania ciągle tych samych błędów.
Z tego powodu eksperci z portalu akademia mądrego dziecka polecają, aby rodzice pozwolili dziecku na samodzielność, której zakres powinien być dostosowany zarówno do wieku dziecka, jak i już posiadanych przez niego umiejętności. Nie należy przy tym zapominać o zapewnieniu dziecku bezpieczeństwa oraz warunków do rozwijania nowych umiejętności. Samodzielność może wyrażać się w takich codziennych czynnościach, jak wybór ubrań z zestawu zaproponowanego przez rodzica, zdecydowaniu, w co dziecko chce się bawić, jedzeniu posiłku, dbaniu o higienę, sprzątaniu po zabawie oraz wielu innych codziennych czynnościach. Umożliwienie ich wykonania dziecku pozwoli nie tylko rozwijać jego umiejętności, ale także podnieść wiarę w siebie i poczucie własnej wartości.
